نگهداری و پرورش بلدرچین در خانه
بلدرچین از جمله منابع پروتئینی است که آرام آرام جای خود را در سفره های ایرانی باز می کند و تولید آن در کشور روز به روز افزایش می یابد. ویژگی های استثنایی بلدرچین و سودآوری تولید آن موجب جلب توجه پرورش دهندگان طیور شده است.
بلدرچین یکی از پرندگانی است که گوشت آن طعم بسیار لذیذی دارد و علاوه بر این بسیار هم مقوی می باشد. تقاضا برای مصرف گوشت بلدرچین در سالیان اخیر زمینه را برای یک کسب و کار جدید آماده کرده است و آن پرورش بلدرچین است. قطعا برای شروع هر کاری باید با شرایط و مزایا و معایب آن آشنایی داشته باشید تا بتوانید در آن زمینه موفق شوید.
چه زمانی برای پرورش بلدرچین در خانه اقدام کنیم؟
بهترین زمان برای خرید بلدرچین های بالغ فصل بهار است چون بلدرچین ها در فصل بهار و تابستان تخم گذاری می کنند. ولی اگر می خواهید جوجه بلدرچین خریداری نمایید، بهتر است آنها را در اسفند ماه خریداری نمایید تا زمان رسیدن بهار کاملا بالغ شده و شروع به جفت گیری و تخم گذاری نمایند. هم چنین می توانید با خرید تعدادی تخم نطفه دار و ساخت یا اجاره یک دستگاه جوجه کشی، خودتان مستقیما از آنها جوجه کشی کنید، دوره جوجه کشی بلدرچین ها 17 روز می باشد و 45 روز طول می کشد تا کاملا بالغ شده و شروع به تخم گذاری نمایند، بنابراین بهترین زمان برای خرید تخم نطفه دار و خرید دستگاه جوجه کشی اسفند ماه می باشد.
بهتر است ابتدا از تعداد کم شروع کنید!
شما در یک اتاق 12 متری حدود 800 بلدرچین تخم گذار تعبیه می کنید بلدرچین ها در قفسه های مخصوص بلدرچین تخم گذار جایگذاری می شوند.
با یک انباری 12 متری (3*4) شروع می کنیم. محل پرورش بلدرچین در شب باید تاریک و بدون هیچگونه روشنایی باشد.
تعداد 8 قفس در آن جای می گیرد 2 تا سری 4 طبقه ای در هر قفس 100 بلدرچین می باشد که جمعا 800 بلدرچین خواهید داشت. توجه داشته باشید اگر به راهنمایی های ما و مشاوره کارشناس دامپزشکی مربوطه توجه داشته باشید بالای 90 درصد بلدرچین ها تخم گذاری می کنند. یعنی بالاتر از 750 تخم بلدرچین در روز.
قفس ها باید به گونه ای طراحی شوند که دان خوری ها بیرون قفس تعبیه شده باشد. همچنین سیستم آبخوری قفس ها باید مجهز به نیپل فنجان دار باشد که به طور اتوماتیک پر از آب شود. در این سیستم نهایت بهداشت رعایت شده است و از شیوع بیماری جلوگیری می کند.
شما با این سیستم آبخوری پیشرفته جلوی 50 % از بیماری هایی که از طریق ظرف آب کثیف و مانده منتقل می شود را می گیرید. از مزایای دیگر این سیستم آبخوری این است که هیچگاه زمانی صرف آب دادن به بلدرچین ها نمی کنید به طور اتوماتیک با مصرف هر قطره آب دوباره فنجان پر می شود.
در طراحی این قفس ها باید شیبی لحاظ شود که به محض اینکه بلدرچین تخم می گذارد تخم ها به داخل جا تخمی مخصوص منتقل شود و مجبور نباشید در قفس را باز کرده و تخم‌ها را از درون قفس جمع کنید.
کف قفس ها طوری خاصی وجود دارد که چلغوز بلدرچین از داخل سوراخ های آن بیرون می آید و در سینی که زیر هر قفس وجود دارد می ریزد. با این حساب هیچگاه زیر پاهای بلدرچین کثیف و آلوده به میکروب نمی باشد و همیشه تمیز است و جلوی یکی از عوامل مهم بیماری زا در طیور که تجمع میکروب زیر پاهای آنان است را می گیرد.
فقط کافی است روی سینی روزنامه پهن کنید و هفته ای یک بار روزنامه را عوض کنید. با این حال باور کنید که اگرآن انباری کنار اتاق خود شما نیز باشد هیچگاه بویی از بلدرچین شما را آزار نمی دهد.
این فضولات کود مناسبی برای کشاورزی می باشند. همچنین به دلیل دمای بالای بدن بلدرچین به جز در روزهای آغازین تولد جوجه ها شما در هیچ یک از فصول نیاز به سیستم گرمایشی ندارید و تنها باید سیستم تهویه در مکان نگهداری قرار دهید.
بلدرچین های سالم را برای تخم گذاری انتخاب کنید.
فرقی ندارد که شما بلدرچین ها را از دسته خود یا از سایر پرورش دهندگان بلدرچین انتخاب می کنید، سالم ترین بلدرچینی که می بینید یا پیدا می کنید را انتخاب کنید. خصوصیات بلدرچین سالم را در زیر آورده ایم :
• سرزنده، بازیگوش، کمی کنجکاو و محتاط باشد.
• رفتار هایی مانند خوردن، نوک زدن به غذا و حشرات موجود در اطراف را داشته باشد.
• آب نوشیدن، نباید همیشه آب بنوشد ولی باید گاهی آب نوشیدن آن ها را ببینید.
• در فضای باز، بلدرچین های که اصولاً در گوشه ها جمع می شوند اغلب یا مریض هستند یا سردشان است.
قفس ها باید به گونه ای طراحی شوند که دان خوری ها بیرون قفس تعبیه شده باشد
مکان پرورش بلدرچین چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
اگر قصد پرورش بلدرچین در پشت بام و یا حیاط خانه را دارید، باید برای آنها قفس تهیه نمایید چون بلدرچین ها قادر به پرواز و فرار هستند. هم چنین در قفس آنها باید دانخوری و آبخوری وجود داشته باشد. شب ها برای اینکه خواب راحتی داشته باشند می توانید بر روی قفس آنها پرده بکشید. لطفا توجه فرمایید که بلدرچین ها پرندگانی حساس هستند و با صداهای دلخراش و ترسناک دچار استرس شده و سرعت رشد و تخم گذاری آنها را کاهش خواهد داد.
اگر در نزدیکی منزل شما صدای سگ شب ها زیاد است و یا اینکه خانه تان نزدیک خیابان است و صدای ناهنجار بوق ماشین ها دائما به گوش می رسد. بهتر است آنها را در مکانی سر بسته مانند زیر زمین خانه یا انباری بلا استفاده پرورش دهید چون با این کار از میزان صدا کاسته خواهد شد و در برابر سرما و گرما نیز تا حد زیادی محفوظ خواهند ماند.
در زمان پرورش بلدرچین در خانه معمولا به ازای هر بلدرچین یک متر مربع فضا در نظر گرفته می شود. و به ازای هر 20 بلدرچین یک آبخوری و یک دانخوری قرار داده می شود. هم چنین برای جلوگیری از انواع بیماری ها بهتر است فضولات بلدرچین ها را هر دو الی سه روز تمیز کنید، مرتبا آب و غذای تازه در اختیار آنها قرار دهید و دانخوری و آبخوری آنها را روزانه بشویید.
دمای مناسب برای محیط زندگی بلدرچین ها بین 22 الی 26 درجه می باشد، برای جلوگیری از بیماری ها بهتر است این دما رعایت شود. هم چنین جوجه بلدرچین ها تا یک هفته پس از تولد باید در دمای 37 درجه و نور 24 ساعته قرار گیرد، بهتر است بدین منظور از لامپ مادر مصنوعی استفاده کنید و آنها را تا سن دو هفتگی در یک مکان جداگانه قرار دهید چون تغذیه، دما و نورسانی آنها با بلدرچین های بالغ متفاوت است
هنگام پرورش بلدرچین در خانه برای راحتی بلدرچین ها و کمک به آرامش آنها بهتر است مقداری یونجه یا کاه در کف قفس بریزید تا هنگام تخم گذاری، خستگی و یا نیاز به خواب بر روی آن بخوابند.
خوراک بلدرچین
همواره بایستی یک جیره متعادل با مقادیر بالای پروتئین در اختیار جوجه بلدرچین قرار گیرد. برای تغذیه خانگی می توانید از دانه جوجه (یا دانه پلیتی) که در بازار موجود هستند و به صورت مخلوطی از دانه های مختلف هستند استفاده کنید.
باید روزانه سه مرتبه بلدرچین ها را تغذیه کنید و هر بار به اندازه 10 گرم دان برای هر پرنده در نظر بگیرید. یعنی هر بلدرچین روزانه 30 گرم دان مصرف می کند.
تغذیه جوجه بلدرچین ها به خصوص بلدرچین های یک هفته ای متفاوت با بلدرچین های بالغ می باشد. معمولا برای بلدرچین های تازه متولد شده نوعی غذای آماده به نام استارتر وجود دارد که برای جوجه بلدرچین ها بسیار مفید می باشد. برای بلدرچین های بالغ نیز انواع پلت ها وکنسانتره آماده وجود دارد.
در صورتی که خودتان قصد تهیه غذای بلدرچین ها را دارید باید یک جیره غذایی کامل برای آنها در نظر بگیرید تا انواع ویتامین ها و مواد معدنی را دارا باشد و هم چنین مقدار پروتئین بیشتری داشته باشد. در مورد بلدرچین های تخم گذار باید توجه کنید که در جیره غذایی آنها مقدار زیادی کلسیم و پروتئین وجود داشته باشد، چون به دلیل تخم گذاری بدنشان به کلسیم بیشتری احتیاج پیدا می کند.
تخم گذاری بلدرچین
بلدرچین ها تخم زیادی تولید می کنند. بلدرچین ماده 260 عدد تخم در اولین سال تخم گذاری خود می گذارد روی همین اصل بلدرچین ها جزو پرندگان کثیر تخم هستند. بلدرچین ماده در حدود سن 50 روزگی به اوج تولید تخم می رسد. تاریخ نگهداری تخم بلدرچین بسته به شرایط نگهداری تا یک ماه می باشد. با رعایت نکات بهداشتی 90 درصد بلدرچین ها هر روز تخم خواهند گذاشت.
بلدرچین ها پرندگانی حساس هستند آن ها را در مکان های پرسر و صدا نگهداری نکنید
پرورش بلدرچین گوشتی
بلدرچین از پرندگان بسیار مقاوم است که در مقایسه با مرغ و دیگر پرندگان بسیار مرگ و میر پائینی دارد و بزرگ کردن یک جوجه یک روزه ی بلدرچین بسیار راحت تر از جوجه مرغ است. با توجه به اینگه حجم بسیار کوچکی دارد فضای بزرگی به مانند مرغ برای پروار شدن احتیاج ندارد.به عنوان مثال در 10 روز اول که جوجه باید مراقبت ویژه داشته باشد حدودا 3000 جوجه در یک اتاق 3*4 جا می گیرد و بعد از آن می توان در قفسهای چند طبقه آنها را نگه داشت البته قفسهایی که برای تخمگذار ظرفیت 100 بلدرچین دارد برای گوشتی تا ظرفیت 200 بلدرچین را نیز خواهد داشت بلدرچین گوشتی بهتر است متراکم باشد تا فعالیت زیادی نداشته باشد و گوشت بهتری بیاورد.
از مزایای مهم پرورش گوشتی بلدرچین این است که در زمان 35 الی 45 روزگی سر بریده می شود یعنی نقطه سر به سر بازگشت سرمایه شما حدودا 40 روزگی می باشد.
تفاوت این زمان در سلیقه شماست که می خواهید بلدرچین ریز یا درشت به بازار عرضه کنید. بلدرچین 45 روزه مشتری پسند تر و گرانتر است اما بلدرچین 35 روزه صرفه اقتصادی بیشتری دارد.
قیمت خرید جوجه یک روزه بلدرچین X می باشد. در یک دوره خرید 10000 (ده هزار تایی ) جوجه یک روزه 10000X تومان باید هزینه کنید. با خرید جوجه و هزینه دانه و دارو و ویتامین پس از سر بریدن بلدرچین ها شما 100 درصد سود خالص نسبت به سرمایه داشته اید با فرض 15 الی 20% تلفات.
فرآیند جوجه کشی و تولید مثل
بلدرچین ماده خیلی سریع به بلوغ جنسی می رسد و حدود 42 روزگی شروع به تخم گذاری می کند. فرآیند جوجه کشی طبیعی بلدرچین نسبتا طولانی است و در فصول بهار و تابستان تخم گذاری می کند. بلدرچین های اهلی در تمام فصول سال اقدام به تولید مثل می نمایند. در طبیعت معمولا یک بلدرچین ماده و یک بلدرچین نر یک جفت را تشکیل داده و پس از جفت گیری اقدام به آشیانه سازی می نمایند.
در حالت طبیعی، بلدرچین ها آشیانه را بر روی زمین ساخته و معمولا بین علفزارها یا صخره ها قرار می دهند. بلدرچین ها حدود 70 درصد تخم ها را در ساعات بعد از ظهر می گذارند. بلدرچین ماده پس از یک دوره تخم گذاری کرچ شده و روی تخم ها می خوابد. تخم ها معمولا پس از 18 روز به جوجه تبدیل می شوند. هر بلدرچین ماده می تواند روی حدود 10 عدد تخم بخوابد. به شرط مساعد بودن شرایط محیطی حدود 75 و 80 درصد تخم ها به جوجه تبدیل می شود. پرنده ماده در دوران جوجه کشی طبیعی بلدرچین به خوبی از تخم ها مراقبت کرده و آن ها را هر چند ساعت یک بار می چرخاند. اولین جوجه های بلدرچین در روز 18 پوسته تخم را شکسته و از تخم خارج می شوند، و بقیه آن ها احتمالا روز بعد از تخم خارج شوند.
جوجه های متولد شده بسیار ضعیف بوده و نیاز به مراقبت مادر دارند. وزن جوجه بلدرچین ها هنگام خروج از تخم حدود 6 تا 7 گرم است.
جوجه ها در بدو تولد دارای رنگ قهوه ای با نوارهای زرد هستند. بلدرچین‌های ماده در ساعات اولیه خروج جوجه ها از تخم وظیفه خشک کردن آنها را برعهده داشته و تا چند ساعت جوجه ها را در زیر پر و بال خود می‌گیرند. مراقبت از جوجه ها معمولا تا 2 یا 3 هفته پس از تولد ادامه می یابد.
همانطور که اشاره شد بلدرچین ها دارای ویژگی های منحصر به فردی هستند که آن ها را از سایر طیور متمایز کرده و صنعت پرورش بلدرچین را به یکی از سود آورترین صنایع بدل کرده است.
بلدرچین ها پرندگانی حساس هستند آن ها را در مکان های پرسر و صدا نگهداری نکنید
پرورش بلدرچین به یکی از سود آورترین صنایع تبدیل شده است
در صورتی که قصد دارید جوجه بلدرچین خریداری نمایید بهتر است از افراد مطمئن خریداری نمایید تا جوجه هایی سالم تحویل شما دهد. در صورتی که جوجه شما در گوشه ای آرام نشسته است باید بدانید که جوجه بلدرچین شما یا سردش است یا اینکه بیمار شده است.
انواع بیماری های بلدرچین ها عبارتند از:
– بیماری مارک: این بیماری عصبی می باشد و باعث فلج شدن گردن و بال ها و پا می شود که واکسیناسیون آن در سن 20 روزگی و با تزریق در ناحیه گردن تزریق می شود.
– بیماری نیوکاسل: این بیماری موجب آبریزش بینی، نفس نفس زدن، تنفس با منقار باز، بی اشتهایی و … می شود، واکسن این بیماری همزمان با واکسن مارک به صورت قطره چشمی انجام می شود و پس از آن با فاصله زمانی سه ماهه به صورت اسپری در چشم پرنده پاشیده می شود.
– بیماری آنفولانزا: این بیماری مجاری تنفسی پرنده را درگیر می کند و در برخی موارد شدید بینی پرنده پر از مواد پنیری می شود، آبریزش از چشم ها و کبودی سر و صورت از دیگر علایم این بیماری می باشد.
– آبله: از علایم این بیماری بروز تاول هایی بر روی پلک، تاج و سایر نقاط بدون پر پرنده می باشد. ورم پرده چشم، تجمع مواد پنیری در پلک چشم از دیگر علایم بیماری می باشد. واکسن این بیماری در سن 6 الی 8 هفتگی مصرف می شود.
سایر بیماری هایی که ممکن است هنگام پرورش بلدرچین در خانه پرنده را درگیر خود نماید شامل: کوکسیدیوز، کانی بالیسم، سالمونلا، ورم روده ای قرحه ای و برونشیت می باشد.
بازار فروش بلدرچین
قیمت فروش هر کیلو گوشت بلدرچین نسبت به مرغ 3 الی 3?5 برابر است و همیشه در بازار متقاضی دارد به دلیل خواص دارویی و خوشمزگی این گوشت لذیذ.
گوشت بلدرچین نسبت به تخم آن از بازار فروش بسیار بهتری برخوردار است در صورتیکه سود آن از فروش تخم بلدرچین کمتر است. در صورتیکه شما مطمئن از فرهنگ استفاده مردم از تخم بلدرچین هستید بهتر است روی تخم گذار آن سرمایه گذاری کنید چون هم سود خوبی نسبت به زمان و وقت گذاشتن شما دارد هم دردسر بسیار کمتر.
اما اگر نگران بازار فروش هستید بهتر است پرورش گوشتی داشته باشید چون همیشه مشتریان زیادی برای گوشت گرم و منجمد بلدرچین در بازار هست و با انجماد آن در سرد خانه نیز می توانید آن را تا مدت ها نگهداری کرده و به هر شهری که متقاضی زیادی دارد بفرستید. در کل هیچ مشکلی برای فروش گوشت بلدرچین وجود ندارد و همیشه مشتریان آماده به خرید نقد هستند.
اما بزرگترین مشکل در امر پرورش بلدرچین مقابله با نشیب و فراز بازار است که در گوشتی این مقابله بسیار کم است ولی ریسک بازار در تخم گذار زیاد است.
